Aan de slag met Biodiversiteit

Circulaire Economie en Biodiversiteit

"The mutual benefits of a circular economy for business and biodiversity - a value-driven approach": dit was de titel van het seminar dat plaatsvond op 7 april 2014 in Den Haag. Het werd georganiseerd door het Louis Bolk Instituut en het ministerie van Economische Zaken. Ongeveer 80 deelnemers vanuit het bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties, wetenschap en overheid namen deel.

Keynote spreker was Robert ter Kuile, Senior Director Environmental Sustainability and Global Public Policy van PepsiCo. PepsiCo ambieert ‘Performance with Purpose’ en innoveert om in netwerken waarde toe te voegen aan natuur, gezondheid en welzijn. De grootste impact in hun waardeketen zit in de agrarische sector, verpakkingen en transport. Hij riep overheden op om mondiaal te bepalen welke maatschappelijke urgenties het bedrijfsleven moet aanpakken, en te faciliteren dat die urgenties decentraal worden ingevuld. Verder bepleitte hij dat leidende multinationals hum kennis zouden delen met het midden- en kleinbedrijf. Het MKB heeft minder middelen om te experimenteren met duurzame concepten dan de grote bedrijven. Toch is hun deelname aan de circulaire economie noodzakelijk voor het behalen van de duurzaamheidsdoelstellingen die zijn vastgesteld in Vision2050 van de World Business Council for Sustainable Development (WBCSD).

Het seminar werd geopend door Rob van Brouwershaven, directeur Natuur en Biodiversiteit van het ministerie van EZ. Andere sprekers waren Sjef Staps (Louis Bolk Instituut) en Douwe Jan Joustra (One Planet Architectural Institute). Verder gaven Bette Harms (IUCN-NL), William Visser (RVO) en Chloë de Roos Feinberg (Circle Economy) korte 'pitches' in over hun werk aan de circulaire economie. Klaas van Egmond (Universiteit Utrecht) resumeerde tenslotte de discussie en presenteerde conclusies. De zaal discussieerde volop mee onder leiding van Hadasssah de Boer, bekend van tv-talkshows.

Rob van Brouwershaven benadrukte in zijn openingswoord dat de Rijksoverheid de ontwikkeling naar een 'groene' en circulaire economie stimuleert en faciliteert langs twee lijnen: 1) ondersteunen van netwerken zoals Leaders for Nature en het Platform Biodiversity, Ecologie en Economie (BEE), en 2) het uitbrengen van een nieuwe lange-termijnvisie op natuur waarin verbinding wordt gelegd tussen natuur en econmie. (deze kwam op 11 april uit onder de titel Natuurlijk Verder, Rijksnatuurvisie 2014, red).

Sjef Staps is schrijver van het boek Over de crisis niets dan goeds dat aanleiding was voor dit seminar. In dit boek staan interviews met 25 deskundigen over de klimaat- en biodiversiteitscrisis. Een aantal van hen, onder wie Robert ter Kuile, concluderen dat de circulaire economie een uitweg kan zijn voor de crisis.

Douwe Jan Joustra liet zien hoe zijn eigen bedrijf circulaire concepten toepaste, door bijvoorbeeld niet het materiaal maar het gebruik ervan centraal te stellen. Zij kopen bijvoorbeeld geen lampen, maar leasen het gebruik van licht. Ook benadrukte hij dat we van de natuur moeten leren, willen we als mensheid overleven.

Klaas van Egmond ging in op vragen uit de zaal, onder ander naar de rol van de overheid. Hij concludeerde dat er binnen bestaande concepten (bv. voor klimaatverandering) nog veel aan efficiëntie te winnen is, te beginnen in eigen land en de EU; dat de overheid de business case voor verandering mogelijk moet maken door de condities te vereenvoudigen en (financiële) incentives te creëren; en dat we de jeugd de ruimte moeten geven om te veranderen.

Pitches

Bette Harms, Leaders for Nature:

Leaders for Nature is het IUCN NL-bedrijvennetwerk van multinationals en grote Nederlandse bedrijven. Gezamenlijk nemen zij de leiding in de transitie naar een duurzame groene economie. Bij alle deelnemende bedrijven zetten professionals van drie managementlagen zich in om natuurlijk kapitaal in hun bedrijfsvoering te integreren. Met behulp van het zesstappenplan van Leaders for Nature streven deze bedrijven naar een netto positieve impact op biodiversiteit en ecosystemen. Dit betekent dat zij bijdragen aan het behoud van biodiversiteit en ecosystemen, terwijl zij tegelijkertijd de negatieve effecten van hun economische activiteiten minimaliseren en op duurzame wijze gebruikmaken van natuurlijk kapitaal. Leaders for Nature begeleidt haar leden bij elke stap in dit proces met inspiratie, kennis & training en projectsupport. Op dit moment bestaat het Nederlandse Leaders for Nature-netwerk uit ABN-AMRO, AkzoNobel, Arcadis, Cofely, Desso, DSM, Eneco, Essent, FMO, FrieslandCampina, IBM, ING, Interface, KLM, Nutreco, Philips, PwC, de Haven van Amsterdam en Shell. Als onderdeel van het bredere IUCN-netwerk brengt Leaders for Nature niet alleen bedrijven samen, maar biedt zij ook een platform voor samenwerking met partners als ngo's, overheden en kennisinstellingen. Meer informatie over Leaders for Nature vindt u op www.leadersfornature.nl.

Chloë de Roos Feinberg, Circle Economy:

Circle Economy is a non-profit organization working to accelerate the transition to a circular economy. Set up as a member-based cooperative, CE works with a diverse group of members and partners ranging from multinational companies, corporations, start-ups, local and regional governments, and research and knowledge institutions with the belief that impactful systems change is only possible with a group of multi-stakeholders working together to find new solutions and put them into action. Circle Economy works in two main ways. The first is by working with our members on member-based projects as all members commit to creating a circular initiative within their organization as part of CE membership. CE uses different methodologies based on systems-thinking to ensure that the circular initiatives can have systems impact. The second area of work is on our independent research which includes the creation of a Circular Framework, research that is useful to the field (e.g. addressing the legal barriers of the circular economy), material and resource-flow databases and more. The knowledge and information gained from working with members and the independent research are constantly being used to inform the other to ensure that CE and the impact we have is relevant, timely, and most of all useful to a wide range of stakeholders. More information can be found at www.circle-economy.com

William Visser, Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO):

De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) stimuleert ondernemers bij duurzaam, agrarisch, innovatief en internationaal ondernemen. Met subsidies, het vinden van zakenpartners, kennis en het voldoen aan wet- en regelgeving. Het doel is om kansen van ondernemers te vergroten en hun positie te versterken. RVO werkt in opdracht van ministeries en de Europese Unie. Binnen RVO is er een enorme variëteit aan programma’s en activiteiten. Teveel om op te noemen. Kijk maar eens op www.rvo.nl. Niet alles is van de een op de andere dag geënt op het concept van circulaire economie. Maar de aandacht voor circulaire economie is duidelijk groeiende. RVO is bijvoorbeeld betrokken bij de opzet van het VanG (Van afval naar Grondstof) -programma waarin het gedachtegoed van circulaire economie leidend is. Maar ook op andere ‘plekken’ binnen RVO komt het circulaire gedachtegoed steeds meer naar voren, bijvoorbeeld in de beoordelingscriteria van financiële ondersteuningsprogramma’s. Niettemin heeft RVO te maken met spanningsvelden, bijvoorbeeld tussen wat het (relatief oudere, niet circulaire) beleid voorschrijft en wat ‘circulair’ ingestelde ‘innovators’ wensen. Zo kan bijvoorbeeld een voorgenomen circulaire business op basis van een bepaalde grondstof uit een - nu nog - afvalstroom ‘vastlopen’ omdat volgens de huidige regels deze grondstof/afvalstroom niet verwerkt mag worden. De praktijk is dus weerbarstig, maar RVO kan met haar grote rijkdom aan kennis en ervaring een flink steentje bijdragen bij het vinden van antwoorden en het bouwen aan een steeds meer circulair ingericht en functionerend Nederland. Wanneer u rondom een concreet project o.i.d. met mij in gesprek wilt, kan dat zeker. De afgelopen 10 jaar was ik werkzaam voor allerlei programma’s waarbij ik richting ondernemers vaak als ‘advocaat van de duivel’ optreed. Dat natuurlijk constructief bedoeld. Ik kan u helpen om de meest passende ondersteuningsprogramma te vinden, u eventueel koppelen aan een RVO-collega die voor u de meest bruikbare kennis heeft en ik kan u helpen uw projectopzet en financieringsvraag zo stevig mogelijk te maken voor een hogere kans op succes. En in sommige gevallen zal ik ook die ‘vervelende’ RVO-er zijn die zegt dat uw project onvoldoende robuust in elkaar steekt en geen kans op financiering maakt, waarbij u van mij dan natuurlijk ook aanwijzingen krijgt voor het alsnog kansrijk maken van het geheel…

Download presentaties

De powerpoints en openingstekst kunt u hieronder downloaden. Zeer binnenkort komen de pitches en verdere highlights op deze website.

	Robert Ter Kuile: Linking the Global with the Local
	Sjef Staps: Nothing but good about the crisis
	Douwe Jan Joustra: Circular Economy: a living system